Tổng kết 10 năm chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (2010 – 2020), Đồng Nai là một trong hai tỉnh đầu tiên trong cả nước hoàn thành nhiệm vụ. Và đây cũng là hành trình 10 năm văn nghệ sĩ Đồng Nai tiếp cận và sáng tác về đề tài Xây dựng Nông thôn mới của tỉnh nhà.
*Nhiệm vụ phối hợp tuyên truyền
Năm 2019 đánh dấu 10 năm Hội VHNT Đồng Nai tham gia công tác tuyên truyền về nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới, do Ban Chỉ đạo chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới tỉnh Đồng Nai giao phó. Văn phòng Điều phối chương trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh đã phối hợp, hỗ trợ cho Hội trong suốt quá trình 10 năm qua một cách tích cực, trách nhiệm. Và đây cũng là sự gắn kết đầy ý nghĩa giữa thực tiễn công cuộc xây dựng nông thôn mới, bảo vệ và xây dựng đất nước với thiên chức sáng tạo của văn nghệ sĩ.
Thực vậy, năm 2009, mở đầu cho công tác phối hợp giữa hai đơn vị, Chi cục Nông nghiệp và phát triển nông thôn (tiền thân của Văn phòng Điều phối), đã đưa văn nghệ sĩ Đồng Nai đến với Xuân Lộc và Nông trường cao su Đồng Nai, là hai “điểm sáng” về nông nghiệp, nông dân và nông thôn Đồng Nai khi ấy. Các tác giả đã bắt nhịp ngay với nhiệm vụ bằng những tác phẩm truyện, ký, những bài thơ, ca khúc… ăm ắp cảm xúc. Những năm sau đó, Văn phòng Điều phối tiếp tục kết nối với các địa phương, các doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ sản xuất nông nghiệp… để đưa các tác giả đi thực tế, sáng tác theo chương trình hợp tác hàng năm với Hội VHNT Đồng Nai. Liên tục trong 10 năm, các trại sáng tác văn học nghệ thuật đều đặn được tổ chức, mang đến cho các tác giả niềm hứng khởi cùng với trách nhiệm phản ánh, thể hiện đời sống nông thôn mới của bà con nông dân toàn tỉnh. Dần dần, các thể loại sáng tác đều được “huy động” tối đa sức sáng tạo, giúp các họa sĩ, nghệ sĩ nhiếp ảnh, nhà biên kịch cũng có điều kiện xông xáo, sáng tạo nhiều tác phẩm ấn tượng.
Một số tuyển tác phẩm VHNT về đề tài xây dựng nông thôn mới (ảnh MS)
Trong mười năm (2009 – 2019), văn nghệ sĩ Đồng Nai đã đặt chân đến hầu hết các mảnh đất quê hương Đồng Nai, tiếp xúc với rất nhiều cảnh đời người nông dân Đồng Nai, tìm hiểu rất nhiều mô hình sản xuất, những điển hình tiên tiến… Với quan điểm quan tâm, chăm lo toàn diện cho người nông dân - những chủ thể của chương trình nông thôn mới, Văn phòng Điều phối đã tạo điều kiện cho các tác giả hội viên Hội VHNT Đồng Nai tiếp cận tất cả các mảng sáng - tối, để hiểu về những thuận lợi và hạn chế, tồn tại của nông thôn Đồng Nai. Từ đó, các tác giả đã thể hiện được nhiều nỗi ưu tư, trăn trở, những chuyển biến về nhận thức và hành động không chỉ của người nông dân mà còn của người cán bộ nông nghiệp; đúng với tinh thần “Cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới”, và “Nông thôn mới là nhiệm vụ chung của toàn hệ thống chính trị”…
Mười năm qua, sau khi mở trại sáng tác, mỗi năm Hội VHNT Đồng Nai đã thu về trên dưới 100 tác phẩm thuộc các thể loại, và phối hợp cùng Văn phòng Điều phối in 8 quyển sách là tuyển các tác phẩm đạt chất lượng làm tài liệu tuyên truyền. Ngoài ra, còn tổ chức cuộc thi sáng tác VHNT năm 2018, cùng nhiều cuộc triển lãm ảnh và mỹ thuật được tổ chức tại thành phố Biên Hòa và các địa phương trong tỉnh; các cuộc giao lưu giới thiệu tác giả và tác phẩm; thực hiện nhiều đĩa audio, video ca khúc và các chương trình truyền hình… Đặc biệt, văn nghệ sĩ Đồng Nai đã nối nhịp cầu gần gũi, thân thương với bà con nông dân các địa phương trong tỉnh như Long Thành, Nhơn Trạch, Vĩnh Cửu, Trảng Bom, Cẩm Mỹ, Thống Nhất, Long Khánh, Định Quán… cho đến Đắc Lua - một xã ở địa đầu xa xôi của tỉnh. Sự có mặt của các tác giả và những tác phẩm đã làm nức lòng bà con các thôn, xã; là nguồn chia sẻ, động viên lớn lao đối với những người làm công tác nông thôn mới.
*Dồi dào thành quả sáng tác
Những sáng tác về đề tài nông thôn mới đã được Ban chỉ đạo chương trình mục tiêu quốc gia của tỉnh ghi nhận, tin tưởng. Chính vì vậy, hoạt động của các năm của Hội VHNT đều được ủng hộ một cách tích cực, giúp Thường trực Hội triển khai nhiều kế hoạch đa dạng, phong phú, bắt kịp sự phát triển của chương trình xây dựng nông thôn mới. Nhiệm vụ tuyên truyền bằng các tác phẩm văn nghệ thuật không chỉ đúng người, đúng việc, mà còn phải mới lạ, hấp dẫn, đi vào lòng người, có tính giáo dục và giá trị tư tưởng cao. Chính mục tiêu này đã tạo thành một phong trào thi đua sáng tác đối với văn nghệ sĩ Đồng Nai, bên cạnh các phong trào thi đua yêu nước, cuộc vận động sáng tác Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh v.v… Các tác giả đã kịp thời ghi nhận những thành quả mới, những giá trị nhân văn của đời sống nông thôn mới, và luôn tìm tòi, đổi mới về bút pháp sáng tác, cho ra đời những tác phẩm tốt, xứng đáng với sự kỳ vọng của xã hội.
Đại diện các địa phương trong tỉnh trao đổi tâm tình về nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (ảnh MS) Trong sáng tác về đề tài nông thôn mới, các tác giả đã có cơ hội nâng cao tay nghề, chuyên nghiệp hơn. Bởi trong quá trình tổ chức các trại sáng tác, các hoạt động tuyên truyền, đều có Ban tư vấn chuyên môn giúp tác giả hoàn thiện, nâng cao chất lượng tác phẩm, làm “bộ lọc” để tuyển chọn những tác phẩm tốt phục vụ cho phong trào. Với đặc thù của văn học nghệ thuật, các sáng tác không chỉ có tác dụng tuyên truyền, quảng bá trong năm, mà còn tồn tại lâu dài theo năm tháng, tôn vinh và cổ vũ cho những người nông dân vững vàng trong sứ mệnh của mình. Không những thế, Hội còn phát hiện và bồi dưỡng được nhiều tác giả mới từ chính các trại sáng tác, các cuộc thi, bổ sung đội ngũ sáng tác của tỉnh ngày một lớn mạnh và chuyên nghiệp hơn.
Các sáng tác về đề tài nông thôn mới của văn nghệ sĩ Đồng Nai không chỉ được gói gọn trong các hoạt động trong tỉnh, hoặc đóng khung trong khuôn khổ chương trình nông thôn mới của Đồng Nai trong thời gian qua. Các tác phẩm hay, có giá trị nghệ thuật cao đã thực sự vượt ra khỏi khuôn khổ của địa phương, vươn tầm những giá trị VHNT toàn quốc, thậm chí quốc tế. Đơn cử đó là sáng tác của những nhạc sĩ như Cao Hồng Sơn, Đoàn Quang Trung… đã có những ca khúc xuất sắc đoạt giải cao tại cuộc vận động sáng tác trong đợt kỷ niệm 90 năm ngành Cao su Việt Nam. Hoặc như bộ môn Ảnh nghệ thuật, các nghệ sĩ nhiếp ảnh như Lò Văn Hợp, Nguyễn Bá Thanh Nguyễn Mạnh Hà, Nguyễn An… đã liên tục giành được nhiều giải thưởng cao trong các cuộc thi, triển lãm khu vực, trong nước và quốc tế. Mỹ thuật cũng gặt hái được nhiều giải thưởng và tham gia nhiều triển lãm khu vực và toàn quốc. Bộ môn văn học với nhiều tác phẩm thơ, truyện ký và tiểu thuyết với nội dung đề tài nông thôn mới được trình làng trên các báo, tạp chí của trung ương và địa phương. Sân khấu đã hình thành nhiều vở diễn mới trong và ngoài tỉnh, đặc biệt là kịch bản về nông thôn mới được đưa vào hai tập sách “Biển gọi” và “Tiếng thú gọi rừng”…
Mười năm là quãng thời gian đủ dài để các tác giả thai nghén, nghiền ngẫm những tác phẩm có quy mô lớn; tạo nên nhiều điển hình nhân vật người nông dân có sức hấp dẫn lâu bền… Và cả một tượng đài về người nông dân Đồng Nai thời đại mới, thời đại hội nhập và phát triển hôm nay.
Hai ảnh trên: Văn nghệ sĩ Đồng Nai trên cây cầu mới xây dựng của xã Đắc Lua - huyện Tân Phú; và triển lãm nghệ thuật phục vụ nhân dân xã Đắc Lua tháng 12/2018 (MS)
*Tầm nhìn tương lai
Tuy nhiên, nhìn lại mười năm tổ chức các hoạt động sáng tác đề tài nông thôn mới của văn nghệ sĩ Đồng Nai, là để vững bước trên con đường sáng tác và hướng về mục tiêu mới, mang tầm nhìn mới. Tại buổi lễ tổng kết 10 năm chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới ngày 19/10/2019 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp - phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết: Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020 đã đạt nhiều kết quả tích cực, cả nước có 50% số xã đạt chuẩn nông thôn mới. Riêng Đồng Nai “thuộc tốp đầu cả nước về đầu tư cơ sở hạ tầng cho nông thôn. Trong tái cơ cấu nông nghiệp và việc triển khai chính sách phát triển nông nghiệp, tỉnh cũng có những bước đột phá. Tỉnh cũng đã tạo được cơ chế để thu hút nguồn đầu tư mới, tạo nên sức bật mới từ tiềm năng đã có; nhất là thu hút được doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp công nghệ cao”.
ThS Lê Văn Gọi, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn, Phó chánh Văn phòng Điều phối chương trình NTM tỉnh, và cũng là người nhiều năm đồng hành trong công tác phối hợp tuyên truyền cho biết: Đồng Nai đã về đích trong xây dựng nông thôn mới với 100% xã, huyện, thành phố được công nhận, và 31 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Năm 2019, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 51,59 triệu đồng/người/năm, tăng gấp 3-4 lần so với 10 năm trước là kết quả của ngành nông nghiệp đã chuyển dịch theo đúng định hướng hiện đại hóa và bền vững”.
Cũng tại buổi lễ tổng kết tại Nam Định vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã phát động phong trào thi đua Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2020-2025; và nhấn mạnh có 4 vấn đề cốt lõi xây dựng nông thôn mới: không ngừng nâng cao hơn nữa chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn, miền núi; xây dựng miền quê đáng sống, xanh, sạch, đẹp; cần phải tiếp tục bảo tồn, phát triển song hành giữa văn hóa, nét đẹp văn hóa của người dân trong quá trình phát triển; tiếp tục xây dựng hệ thống chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể dưới sự lãnh đạo của Đảng không ngừng vững mạnh để phục vụ nhân dân”.
Hội nghị tổng kết 10 năm công tác phối hợp tuyên truyền nông thôn mới và tổng kết TST năm 2019. NSND Giang Mạnh Hà - Chủ tịch Hội phát biểu; triển lãm mỹ thuật và ảnh nghệ thuật. (Ảnh Lâm Cón)
Tiếp thu những quan điểm chỉ đạo dành cho giai đoạn phát triển mới, Hội VHNT Đồng Nai sẽ tiếp tục phối hợp, đồng hành với nông nghiệp, nông dân, nông thôn tỉnh nhà; qua những sự đổi mới hướng đến chất lượng sáng tác và sự đột phá mới. Tại hội nghị tổng kết 10 năm công tác phối hợp tuyên truyền về nông thôn mới Đồng Nai ngày 23/10/2019, NSND Giang Mạnh Hà nhấn mạnh: “Từ năm 2020, Hội tiếp tục tổ chức các trại sáng tác đề tài nông thôn mới nhưng sẽ thay đổi nhiều về nội dung và hình thức; như tổ chức trại dài ngày hơn, mức đầu tư lớn hơn, đồng thời tổ chức đi thực tế, tiếp cận cách làm nông thôn mới ở các tỉnh lân cận. Từ đó, học tập, trao đổi giải pháp tối ưu nhất để văn nghệ sĩ có thêm những sáng tạo mới…”
MAI SƠN