Xuân Đức
(Nguồn: VNĐN số
41 – tháng 01 & 02 năm 2021)
Nhà
tâm lý học nổi tiếng người Mỹ Abraham Maslow với mô hình tháp nhu cầu từng nói:
“Con người có nhu cầu được tôn trọng và nhu cầu thực hiện giá trị bản ngã”. Vậy
nên trong quá trình đối nhân xử thế, chúng ta cần để ý thiện đãi người khác, giữ
thể diện cho người khác. Vì đó là biểu hiện sự tôn trọng.
Khi
chúng ta tặng hoa cho người nào đó, người đầu tiên ngửi thấy hương thơm chính
là mình. Khi chúng ta quăng bùn đất, chất bẩn vào người khác, người đầu tiên vấy
bẩn lại chính là bản thân ta.
Trên đời
không có người hoàn thiện. Với những việc không trái với quy tắc, không đi ngược
với lương tri, chúng ta luôn tạo cho người khác một cơ hội, giữ thể diện và
dành cho họ sự tôn trọng.
Sự thấu
hiểu bao dung và đại lượng của chúng ta sẽ khiến họ cải biến, hiểu ra, và tránh
để xảy ra sai sót tương tự vào lần sau. Bởi thế người cao thượng luôn có sự đồng
cảm với người khác, biết cách hoán đổi vị trí mà suy xét, hiểu cách tôn trọng lòng
người.
Có một
câu chuyện kể rằng: “Xưa có một vị trù trì thu nhận một đứa trẻ lang thang, và
dạy cậu bé viết chữ, đọc sách, tụng kinh. Tiểu hòa thượng rất thông minh, cũng
ham học hỏi. Nhưng sau đó vị trù trì phát hiện ra, ngay sau khi học được một đạo
lý, tiểu hòa thượng bèn chạy đi khắp nơi khoe khoang, nghe được vài lời tán tụng
thì vô cùng tâm đắc vui sướng. Nghe sự việc trên, một hôm vị trù trì đưa cho tiểu
hòa thượng một chậu hoa, buổi tối quan sát kỹ chậu hoa xem thế nào. Hôm sau tiểu
hòa thượng nâng chậu hoa nói với vị trù trì rằng: “Bẩm sư phụ, bồn hoa này thật
tuyệt diệu! Ban đêm hoa nở, hương thơm bay khắp nơi, nhưng đến khi trời sáng, từng
đó hoa thu mình lại”.
Vị trù
trì nói: “Khi hoa nở có khiến con thấy ồn ào không?”. Tiểu hoà thượng
đáp: “Không ạ, khi hoa nở và khi hoa khép đều rất lặng lẽ”. Vị trù trì từ bi
nhìn tiểu hòa thượng nói: “Ồ vậy à! Ta tưởng rằng khi hoa nở sẽ ồn ào khoe
khoang hương thơm của mình chứ”. Tiểu hòa thượng chột dạ một lúc, rồi hổ thẹn,
cung kính nói: “Đệ tử minh bạch rồi ạ”.
Trong
cuộc sống, khi thấy sai sót của người khác, nếu chỉ thẳng ra mà không để ý
tới hoàn cảnh người khác, khiến người ta cảm thấy khó chịu, không nghe lọt tai.
Nếu dùng ngữ khí uyển chuyển, quan tâm tới cảm nhận của họ, thiện đãi họ, thì
khiến người đó cảm thấy dễ dàng tiếp nhận.
Tôn trọng
người khác là biểu hiện của sự giáo dưỡng. Khi để tâm tới cảm nhận và suy xét sự
việc từ góc độ của người khác, thì chúng ta mới nhận được sự uy tín và lòng tôn
trọng của họ. Giữ gìn lòng tự trọng của mình với người khác, lưu lại con đường
cho người khác cũng chính là thiện đãi bản thân mình.
X.Đ