​

Hôn nhân gia đình là một trong những đề tài muôn thưở của văn học, nghệ thuật. Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, đa dạng và phức tạp, các ngành nghệ thuật, đặc biệt là sân khấu điện ảnh đã có rất nhiều tác phẩm lớn nhỏ, ngắn dài khai thác “mỏ quặng” gia đình. Không nằm ngoài xu hướng đó, thời gian qua, ngành VHTT & DL Đồng Nai đã lấy sân khấu làm phương tiện quảng bá, tuyên truyền về Bộ tiêu chí ứng xử trong đó quy định những chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử giữa các thành viên trong gia đình, mục đích là tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của các cấp, ngành, cộng đồng và từng cá nhân về công tác gia đình. 

Trong những ngày giãn cách vì dịch Covid-19, Nhà hát Nghệ thuật Đồng Nai đã nỗ lực dàn dựng, ghi hình 2 kịch bản sân khấu mang tính thời sự: “Đừng nói lời cay đắng” và “Mưu hèn kế bẩn” (Tác giả Hoàng Tiến Điểm -Hội VHNT Đồng Nai). NSƯT Đồng Thị Quế Anh, Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật Đồng Nai cho biết: kịch bản sân khấu sau khi ghi hình sẽ được chuyển cho cơ sở để các địa phương trong tỉnh sử dụng vào mục đích tuyên truyền, giúp người dân nâng cao kiến thức pháp luật, thực hiện đúng Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình. Ngoài ra, vở diễn hấp dẫn cùng dàn diễn viên giỏi nghề sẽ đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hóa nghệ thuật của người dân trong thời gian thực hiện giãn cách, phong tỏa để phòng, chống đại dịch.

 Một cảnh của vở “Đừng nói lời cay đắng”

 ​Một cảnh trong vở “Mưu hèn kế bẩn”

Kịch bản “Đừng nói lời cay đắng” xoay quanh câu chuyện gia đình anh Bơm - chị Vá. Chỉ vì giúp đỡ người quen của chồng trong lúc say rượu té xỉu  ngoài đường, chị Vá bị đồn thổi ngoại tình. Từ đây, gia đình Bơm - Vá này sinh lục đục, bất hòa, ghen tuông vô cớ. Những xung đột, mâu thuẫn trong gia đình cứ thế lớn dần cùng những lời chỉ trích, đay nghiến của anh chồng, dẫn đến việc chị vợ quá áp lực, muốn kết thúc cuộc đời bằng cách lao nhanh ra đường… Kịch bản khép lại với việc người chồng hiểu ra hành vi bạo lực gia đình không chỉ là đấm đá, “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay”, gây nên nỗi đau thể xác mà những lời nói cay nghiệt, thiếu kiềm chế trong cơn nóng giận cũng là hành vi bạo lực gia đình.

Vở kịch ngắn “Mưu hèn kế bẩn”  lại kể câu chuyện về gia đình ông Kế - bà Hoạch, do sinh toàn con gái nên bà Hoạch - cán bộ văn hóa xã bị làng trên xóm dưới cười chê, một thực tế khá phổ biến ở các vùng nông thôn hiện nay. Sự việc càng trở nên rối ren khi ông hàng xóm tên Mưu “hiến kế” cho gia đình ông Kế sinh thêm con thứ ba bằng cách “lách luật” mà không vi phạm Pháp lệnh dân số trong công tác Kế hoạch hóa gia đình. Bị hàng xóm tác động, trong cơ mê muội, ông Kế gây áp lực, buộc vợ phải chấp nhận ly hôn giả, rồi ông xin giấy chứng nhận giả cho một trong hai con gái mắc bệnh nan y, thậm chí là bị… tâm thần. Nút thắt của câu chuyện được tháo gỡ khi con gái lớn ông Kế biết kế hoạch của cha, đã “tương kế tựu kế”, giả bị bệnh tâm thần. Sau cơn hoảng loạn vì ngỡ con gái bị tâm thần thật, ông Kế đã ngộ ra, không thể có hạnh phúc gia đình nếu cứ nghe lời “thầy dùi”, chạy theo tham vọng sinh con trai một cách mù quáng, bất chấp pháp luật.

Lồng ghép vào các vở kịch những bài học sâu sắc, giàu tính nhân văn nhằm kêu gọi toàn xã hội chung tay phòng, chống bạo lực, xây dựng gia đình văn hóa, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc - đó là cách làm thông minh và hiệu quả của ngành VHTTDL mà trực tiếp là Nhà hát nghệ thuật Đồng Nai. 

                                                                                               Hoàng Phú