Chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, và hướng tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, văn nghệ sĩ Đồng Nai được mở ra một không gian sáng tạo mới đầy hứng khởi, đồng thời có trách nhiệm chung tay kiến tạo một không gian văn hóa Đồng Nai mới.

Từ công cuộc sáp nhập, hợp nhất hai tỉnh Đồng Nai và Bình Phước cũ mà diện mạo, quy hoạch của tỉnh Đồng Nai hiện nay đã được mở rộng, đổi mới. Với diện tích khoảng 12.737,18 km², dân số khoảng 4.491.408 người, và 95 xã, phường thuộc chính quyền hai cấp, Đồng Nai vươn lên đứng đầu Đông Nam bộ về tiềm năng phát triển kinh tế, đào tạo nguồn nhân lực và cả giao lưu, hợp tác quốc tế. Trong lĩnh vực văn hóa, Đồng Nai sở hữu nguồn lực tinh thần sâu rộng của cả khu vực với sự góp mặt của hơn 600 văn nghệ sĩ là hội viên Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh, sở hữu nhiều làng nghề truyền thống, các khu vực của người bản địa gồm Châu Mạ, Châu Ro, S’tiêng, Hoa, Nùng… và hàng triệu người dân từ khắp nơi trên đất nước về sinh sống, làm việc. Bức tranh đời sống xã hội của Đồng Nai vô cùng phong phú, nhiều màu sắc với những đại diện của các miền văn hóa lớn cùng chung sống, cộng hưởng về cả nhu cầu và giá trị, tạo nên một bản giao hưởng nghệ thuật lớn, đa thanh, thấm đẫm hơi thở của tình yêu và cuộc sống, con người Việt Nam.

Vì vậy, không gian văn hóa Đồng Nai được xây dựng trước hết dựa trên nền tảng không gian văn hóa chung của đất nước Việt Nam, cũng như những vốn quý của di sản văn hóa địa phương. Từ lịch sử, truyền thống lâu đời, cùng với thành quả cách mạng của 80 năm độc lập dân tộc (1945-2025), đặc biệt là thành tựu 50 năm sau khi đất nước hòa bình, thống nhất (1975-2025). Đồng Nai đã có một sức sống và vẻ đẹp truyền thống hấp dẫn, dài lâu, vĩnh cửu, từ đời sống thiên nhiên đến thế giới tinh thần, từ đó tạo sự kết nối hiện tại với tương lai kỳ diệu. Và công cuộc sáp nhập, hợp nhất địa phương đã cho Đồng Nai một nguồn lực về kinh tế xã hội tổng hợp hết sức phong phú. Sự kết nối giữa truyền thống và hiện đại đã làm nên một không gian văn hóa Đồng Nai dồi dào sức sống, sức sáng tạo và tinh thần đổi mới. Minh chứng là những tác phẩm về cồng chiêng, về gốm, nếp sống lâu đời của người dân tộc,… không chỉ được duy trì qua nhiều thế hệ mà đến nay vẫn là đề tài được quan tâm khai thác và mang đến nhiều giải thưởng cho các tác giả Đồng Nai. Những cây bút thuộc nhiều lứa tuổi vẫn đau đáu hướng về lịch sử chiến tranh cách mạng, từ những cuộc chiến tranh bảo vệ đất nước cho đến phong trào công nhân, chiến dịch Mùa hè đỏ lửa, con đường Hồ Chí Minh, những di tích lịch sử,… tất cả vẫn còn nóng hổi trên trang giấy, đòi hỏi nhà văn phải đào sâu tư duy sáng tác.

Đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ Nhất để ra phương châm “Đoàn kết - Tiên phong - Đột phá - Hội nhập - Phát triển”, thể hiện tinh thần đoàn kết, với tiềm lực, lợi thế và không gian phát triển mới một cách toàn diện. Từ đây, những mối ưu tư của các tác giả Đồng Nai trở nên lớn hơn trước, khi đứng trước giai đoạn phát triển đột phá của đất nước và tỉnh nhà. Một kỷ nguyên mới của đất nước đã mở đường cho sự phát triển về mọi mặt, mọi phương diện, trong đó văn học nghệ thuật đã tìm được tiếng nói và con đường mới, những năm qua đã tạo được nhiều sự đột phá. Văn hóa được xác định là một trong bốn trụ cột trong sự phát triển của đất nước, được tăng cường đầu tư và chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa.

Ở Đồng Nai, đây cũng là thời điểm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035. Sự trao truyền về di sản văn hóa, đồng thời sự định hướng và tin tưởng của Đảng và chính quyền dành cho văn nghệ sĩ, cũng như niềm tin của nhân dân chính là nguồn động viên to lớn và quý báu giúp đội ngũ văn nghệ sĩ vượt lên chính mình, chung tay kiến tạo một không gian văn hóa mới đáp ứng yêu cầu của thời đại mới.

Trên nền tảng văn hoá truyền thống và hiện đại, từ những tương đồng và khác biệt, những con người lao động nghệ thuật sẽ tìm được rất nhiều chất liệu, khuynh hướng, đề tài mới trong sáng tác, và tìm thấy cũng như tạo dựng được rất nhiều giá trị mới trong đời sống tinh thần con người. Đó chính là cơ hội, và cũng là thử thách, giúp người văn nghệ sĩ mở rộng tư duy, nâng cao tay nghề và bản lĩnh sáng tác.

Trong một tương lai gần sân bay quốc tế Long Thành chuẩn bị cất cánh, nhiệm vụ kinh tế tỉnh nhà là phát triển hai con số cùng với mục tiêu phát triển xanh, văn minh hiện đại… Văn hóa sẽ đáp ứng cao hơn nhu cầu đời sống tinh thần của người dân (nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và công nhân lao động), phát triển dịch vụ văn hóa, khai thác, quảng bá các tác phẩm văn học nghệ thuật giao lưu hợp tác quốc tế. Không gian văn hóa Đồng Nai còn là vẻ đẹp thiên nhiên được mở rộng hơn bao giờ hết, với hệ sinh thái rừng phong phú vào bậc nhất nước ta, tạo điều kiện cho du lịch sinh thái, du lịch rừng thêm phát triển. Đó cũng là không gian của hàng trăm dặm đường biên giới với nhiệm vụ an ninh biên phòng… Những chân trời sáng tạo mới đang mở ra, đòi hỏi người làm nghề vừa phải am hiểu hết sức sâu sát đời thường, vừa có tầm nhìn vĩ mô và sự chuyên nghiệp. Cái tâm, cái tài của người văn nghệ sĩ Đồng Nai sẽ được phát huy mạnh mẽ trong điều kiện mới, nhằm nâng tầm giá trị văn học nghệ thuật lên một tầm cao mới.

Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới, và Nghị quyết 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước luôn nhắc nhở đến văn nghệ sĩ trong vai trò người xây dựng và kiến tạo. Các Nghị quyết này thể hiện đầy đủ tinh thần của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh và toàn dân về sứ mệnh của những thế hệ văn nghệ sĩ “là những chiến sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng”, bởi đất nước ta từ ngày độc lập đã khẳng định: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”.

Hiện nay, nhận thức về vai trò, vị trí của văn hóa được nâng lên trong toàn hệ thống chính trị và Nhân dân Đồng Nai. Phát triển văn hóa gắn liền với xây dựng con người, bởi con người Việt Nam là vốn quý nhất để đạt được độc lập dân tộc và hướng đến chủ nghĩa xã hội. Đảng bộ và nhân dân Đồng Nai đề ra mục tiêu: “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Đồng Nai văn minh, thân thiện, nghĩa tình, hướng đến chân - thiện - mỹ, phù hợp với xu thế thời đại, mang đậm bản sắc dân tộc và văn hóa địa phương, đảm bảo tính đa dạng trong thống nhất”. Đây là mục tiêu thiết thực, nhân văn, lấy con người Đồng Nai làm chủ thể, và tạo nên một không gian văn hóa Đồng Nai đặc sắc, hiện đại trong thời đại mới.

Tuy nhiên, xây dựng con người văn hóa cho một không gian văn hóa rộng lớn như tỉnh Đồng Nai là chưa đủ. Điều cần thiết để có được một không gian văn hóa tươi đẹp, bền vững, xứng tầm với khu vực, toàn quốc và thế giới, cần có một đội ngũ chuyên nghiệp, có khả năng tạo dựng những giá trị mới. Đội ngũ văn nghệ sĩ Đồng Nai đã sẵn sàng tiếp nhận vai trò người kiến tạo không gian văn hóa mới, từ tình yêu quê hương, đất nước, con người; từ trong khát vọng sáng tạo; và từ trong ước muốn được chia sẻ, đồng cảm từ đồng nghiệp, từ nhân dân. Thiên chức của họ từ bao đời nay là vậy, song đến nay tâm thức của họ gặp được sự đồng hành, quan tâm của Đảng và Nhà nước, đứng trước những vận hội lớn của tỉnh nhà và đất nước, những người làm nghề hết sức phấn khởi, và sẽ thêm nhiều nỗ lực, khổ luyện để có nhiều tác phẩm đạt chất lượng cao, đáp ứng được yêu cầu của thời đại, mang những giá trị tiêu biểu của địa phương và đất nước lan toả khắp bốn biển năm châu.