​ 

Lệ Hằng

(Nguồn: VNĐN số 25 – tháng 05 & 06 năm 2018)

Nhạc sĩ Điểu Được - Ảnh: Nhân vật cung cấp
 

Người dân Phú Túc, Túc Trưng, Phú Cường, huyện Định Quán, gần như ai cũng biết Điểu Được là ca sĩ nhưng không mấy ai biết anh còn là người sáng tác ca khúc. Ở làng Chơ-ro, Điểu Được là người dân tộc thiểu số đầu tiên đạt được những giải thưởng âm nhạc giá trị. Khởi điểm là Cuộc thi “Tiếng hát Truyền hình Đồng Nai” những năm 1996 và 1997, anh là một trong số những thí sinh vào vòng Chung kết cuộc thi, lọt vào “tầm ngắm” đặc biệt của Ban Giám khảo và Ban Tổ chức Đài PTTH Đồng Nai. Năm 1999, Điểu Được cùng Đoàn Nghệ thuật Đài PTTH Đồng Nai tham dự “Liên hoan giọng hát hay dân ca các dân tộc trên sóng phát thanh toàn quốc” lần thứ nhất và được Ban Tổ chức tặng Bằng khen thí sinh đạt giải Đặc biệt.

Trong một lần trò chuyện với tôi, Điểu Được tâm sự: “Mình sinh ra, lớn lên trong giai điệu dân ca đậm đà bản sắc dân tộc Chơ-ro, nên mình muốn giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc mình”. Với lòng đam mê nghệ thuật và mong muốn giữ gìn làn điệu dân ca của tộc người Chơ-ro, cuối năm 1999 anh đăng ký thi vào lớp Trung cấp sáng tác tại Nhạc viện TP. Hồ Chí Minh.

Cùng với chất giọng trời phú và những kiến thức học được từ lớp sáng tác, năm 2004, tại Liên hoan Tiếng hát miền Đông lần thứ XI, Điểu Được được Bộ Văn hóa - Thông tin tặng Huy chương vàng cho tiết mục song ca “Tình yêu trên nương” (do chính Điểu Được sáng tác và thể hiện cùng ca sĩ Thu Huyền). Tiếp đó, năm 2008, anh đạt giải Ba cuộc vận động sáng tác bài hát về Hồ Chí Minh với ca khúc “Người Chơ-ro nhớ ơn Bác Hồ”, đây cũng là ca khúc đạt Huy chương vàng tại Liên hoan Nghệ thuật quần chúng “Tiếng hát Làng Sen” tại Nghệ An năm 2015 do anh biểu diễn cùng ca sĩ Kim Ngân. Thấy anh có duyên với con đường sáng tác ca khúc, đặc biệt là làn điệu âm nhạc Chơ-ro, anh được Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh Đồng Nai giới thiệu vào Hội Nhạc sĩ Việt Nam (NSVN) và năm 2011, anh đã vinh dự được kết nạp vào Hội NSVN. Năm 2012, tại Liên hoan Âm nhạc do Hội NSVN tổ chức, Điểu Được đã được tặng Bằng khen giải A ca khúc “Đàn Ching K’la ở tuổi thơ tôi” -  do anh sáng tác và biểu diễn. Đây cũng là tiết mục xuất sắc tại Liên hoan Âm nhạc khu vực phía Nam. Anh còn giành Giải B Văn học Nghệ thuật Trịnh Hoài Đức lần thứ III - giải thưởng VHNT lớn nhất của tỉnh được xét 5 năm một lần.

Gần đây nhất, năm 2017 với tác phẩm “Ngày mùa trên buôn”, Điểu Được đã nhận Giải B Giải thưởng Âm nhạc năm 2017 thể loại ca khúc nghệ thuật do Hội NSVN trao tặng. Có thể nói, đến thời điểm hiện nay, đây là ca khúc mang âm hưởng âm nhạc Chơ-ro đầu tiên được viết dưới dạng Romace (Có phần đệm Piano).

Với một người dân tộc thiểu số như Điểu Được, đi theo con đường sáng tạo nghệ thuật để gìn giữ bản sắc dân tộc đã là tài, tài hơn nữa là cách anh vận dụng giai điệu âm nhạc Chơ-ro với phần đệm của nhạc cụ phương Tây (Piano) một cách khéo léo và mang tính chuyên nghiệp. Được nghe anh thể hiện ca khúc “Ngày mùa trên buôn” mới thấy sự sáng tạo độc đáo của anh trong nghệ thuật. Âm nhạc đậm bản sắc dân tộc Chơ-ro, giọng ca của anh như thổi thêm lửa cho ca khúc trên nền nhạc đệm Piano, tạo cho người nghe cảm giác mới lạ, hiện đại, dễ tiếp nhận, không nhàm chán.

Anh tự bạch: “Điểu Được tâm đắc ở chỗ là dựa vào tiếng hót của chim cu, nghe tiếng hót chim cu mà ông bà xưa của dân tộc mình đã sáng tạo nên những giai điệu hát ru bản sắc âm nhạc Chơ-ro, bởi thế nên mỗi khi nghe tiếng hót Kơ kơ u ù ku ku… là Điểu Được nhớ tới ông bà, cha mẹ, nhớ ngày Lễ hội làng”. Ấp ủ hoài bão gìn giữ âm nhạc dân gian ngay từ những ngày đầu bước chân vào con đường sáng tác, khi hoàn thành chương trình học tại Nhạc viện, anh về làng và mở lớp dạy nhạc. Việc truyền đạt kiến thức âm nhạc tại làng Chơ-ro của anh với đa số là đồng bào dân tộc thiểu số đã khó, để truyền lửa cho thế hệ trẻ vốn chỉ quen làm nương rẫy, nếp sống còn nhiều lạc hậu lại càng khó khăn gấp bội. Song, không gì có thể ngăn được người nghệ sĩ, Điểu Được vẫn dẻo dai trên hành trình sáng tạo, truyền đạt kiến thức cho thế hệ sau tiếp nối, gìn giữ và phát triển làn điệu âm nhạc Chơ-ro, giữ lửa cho âm nhạc mang bản sắc dân tộc mình cháy mãi trong lòng công chúng.

L.H