*RỪNG VẮNG BÓNG AI
Hơn một năm trước, nhóm văn nghệ sĩ Đồng Nai chúng tôi theo chân bà Thân Tuyết Vân, vợ của cố Đại tá – Anh hùng LLVT Lê Bá Ước về thăm chiến khu Rừng Sác (huyện Cần Giờ). Chúng tôi bồi hồi, ám ảnh bởi những câu thơ Đại tá Lê Bá Ước đã viết:
Chen lấn làm gì chốn nghĩa trang
Trở về rừng Sác sống thênh thang
Tro tàn hòa máu bao đồng đội
Sừng sững hiên ngang đước bạt ngàn
Trở về rừng Sác, đi theo bước chân của bà Thân Tuyết Vân, người nữ y sĩ năm xưa, chúng tôi không khỏi dõi tìm hình bóng của ông. Bởi tất cả những gì hiện hữu, được phục dựng lại đều gợi nhớ đến người chỉ huy của Đoàn 10 Đặc công rừng Sác; từ những lán trại, những đường hầm, cho tới rừng đước xanh, dòng kênh thắm... Chúng tôi xem lại bộ phim tư liệu được chiếu trong căn nhà sàn cất bằng thân đước, ngắm nhìn lại khuôn mặt rắn rỏi, đầy dũng khí của Đại tá Lê Bá Ước cùng những người đồng đội của ông – có người còn sống, còn ngồi chung hàng ghế với chúng tôi; có người mãi mãi tuổi hai mươi trên di ảnh…
Về thăm chiến khu rừng Sác (Bà Thân Tuyết Vân và họa sĩ Đào Tấn Hưng ngồi hàng đầu)
Thắp hương cho ông và những người chiến sĩ rừng Sác, bà Thân Tuyết Vân đã khóc. Dòng nước mắt long lanh, chan chứa của người vợ, người đồng đội của ông làm chúng tôi không thể nào quên được, bởi vì nước mắt ấy không chỉ dành cho ông Bảy, mà còn dành cho tất cả những người đã sống và chiến đấu nơi đây. Lần này trở về rừng Sác, chỉ còn một mình bà làm sống lại những kỷ niệm, những dấu tích năm xưa. Bộ áo bà ba đen của bà lẫn vào giữa thân bần, thân đước, mang lại một cảm giác vô cùng thân thương. Bà đi tìm hình bóng, dấu chân người xưa bằng cả tuổi thanh xuân và cuộc đời mình; còn chúng tôi chỉ có thể tìm dấu người xưa bằng thơ ca, âm nhạc. Sau chuyến đi ấy đã có hơn 10 bài thơ và 02 ca khúc về rừng Sác ra đời. Trong đó có những câu thơ xúc động của tác giả Mai Hân Hạnh, một cựu sĩ quan công an:
Rừng Sác ai nhuộm mà xanh ?
Nhà Bè ai nhuộm nước quanh năm hồng ?
Rừng Sác đây!
Nhơn Trạch đây !
Đồng đội ơi!
Tôi vẫn nghe, tiếng xung phong từ đáy sông
Lòng Tàu, Nhà Bè, Thành Tuy Hạ…
Tám trăm sáu mươi anh hùng đặc công đã ngã.
Máu nóng của các anh tô thắm đất này.
(Lời từ rừng xanh – Mai Hân Hạnh)
Hay sự hoài niệm của một tác giả 7x:
Dải đất thơm nồng thắm đượm màu xanh
Có ai biết màu xanh là sắc chín
Của một cõi tươi mãi màu áo lính
Của những người sống mãi tuổi đôi mươi
Xin hãy cứ xanh cho trọn nụ cười
Thấp thoáng bóng quân reo chiều muộn…
(Ghi ở rừng Sác - Trần Thu Hằng)
*CÒN MÃI NỤ CƯỜI
Lễ giỗ Đại tá Lê Bá Ước năm nay cũng đánh dấu tuổi 90 của ông (1931 – 2021). Ông mất đã 5 năm, trong hoàn cảnh đại dịch Covid-19 vừa lắng xuống, bà Thân Tuyết Vân cùng với gia đình đã không tổ chức lễ mà chỉ họp mặt con cháu trong nhà, cùng với một vài người đồng đội cũ của ông.
Chúng tôi tìm đến, dâng một nén tâm hương cho người anh hùng Đoàn 10 năm xưa, cũng là một người con ưu tú của đất Đồng Nai, một nhà thơ mang nặng tâm hồn người lính… Bà Thân Tuyết Vân tuy chân rất đau song vẫn cố gắng lên xuống cầu thang để đón chúng tôi. Và chúng tôi đã gặp được những nụ cười rất đẹp, làm sống lại cuộc đời của Đại tá Lê Bá Ước cũng như những tâm tình về ông. Đó chính là nụ cười hiền ông để lại trên di ảnh, trên bức tượng đồng ở giữa hương hoa. Đó là nụ cười của những con người mang tầm vóc thời đại trong không gian trang nghiêm ấy: cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp, cố Tổng bí thư Lê Khả Phiêu, cố Đại tướng Phùng Quang Thanh, cố UVTU Đảng – bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết, nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết… Bà Thân Tuyết Vân thì thầm trong niềm xúc động, ánh mắt của bà rất đẹp và dịu dàng. Bà nói: “Vậy là bây giờ nhà tôi thờ thêm cô Sáu Tuyết, cô mới mất…” Bà đưa chúng tôi đến cái tủ nhỏ lưu giữ kỷ vật của Đại tá Lê Bá Ước, nhắc đến tập sách “Một thời rừng Sác” và những tập thơ ông viết. Bà hy vọng sớm trở lại Cần Giờ để tìm sách tặng cho độc giả hâm mộ ông.
Những nụ cười lan tỏa trên những gương mặt con, cháu của ông bà Bảy, cho thấy nếp sống gia đình người lính luôn được giữ gìn và phát triển qua những thế hệ, bồi đắp tình yêu, niềm tin vào cuộc sống. Anh Lê Bá Thành đã mở một bộ phim tài liệu ngắn về Đại tá – Anh hùng Lê Bá Ước để mọi người cùng xem, và cho biết đây là bộ phim do GS.TS Huỳnh Văn Tới cung cấp tài liệu, người nhắc anh luôn phải nhớ tới ngày giỗ của cha. Anh Lê Nam Hùng, người anh lớn của cả gia đình đã nhắc đến truyền thống của đại gia đình luôn yêu thương, đoàn kết để vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống; và nhắc cả cách sống trọng nghĩa khinh tài, trung thành với quê hương đất nước… Mỗi thành viên của gia đình, dù làm nghề gì, ở cương vị nào cũng không được quên ơn nghĩa đồng bào, đồng đội trong chiến tranh, những người đã giúp nuôi nấng, dạy dỗ những thế hệ con cháu vững bước theo cha ông.
Một điều đáng quý là trong đợt dịch Covid thứ tư vừa qua, đại gia đình của Đại tá Lê Bá Ước vẫn được an toàn, vì mọi người tuân thủ nghiêm các nguyên tắc phòng chống dịch. Không những thế, tùy theo khả năng từng người đã tham gia chống dịch bằng nhiều cách như làm bánh, nấu xôi hỗ trợ cho tuyến đầu; trực tiếp phục vụ tại bệnh viện, trạm xá; tuyên truyền, kêu gọi cộng đồng v.v… Niềm tự hào của đại gia đình là nhiều thế hệ luôn sống bên nhau trong tình yêu thương chan hòa và sự giản dị hiếm có, dù có nhiều khác biệt do hoàn cảnh và cuộc sống mang lại. Đó là những giá trị văn hóa hun đúc từ mảnh đất quê hương nhau rún đã được Đại tá Lê Bá Ước mang theo suốt cuộc đời mình.
MAI SƠN
|