​

Vừa qua, Nhà xuất bản Đồng Nai vừa cho ra mắt quyển sách mới của nhà văn, dịch giả Nguyễn Sơn Hùng, tác phẩm mang một chữ “Nhân" với rất nhiều tâm huyết và sự chiêm nghiệm dành cho con người trong những mối quan hệ nhân sinh.

Tuy nhiên, chữ “Nhân" trong tác phẩm không nói về con người chung chung, mà là chữ “Nhân" mang hồn cốt, tinh thần và hào khí Việt Nam. Tác giả Nguyễn Sơn Hùng đã chia tập sách ra làm các phần riêng với những chủ điểm cụ thể:

Tác phẩm "Nhân" của tác giả Nguyễn Sơn Hùng 

Ở phần “Hào khí Đông A", tác giả chọn viết về những người anh hùng dân tộc thời Trần: Trần Thủ Độ, Trần Quốc Tuấn và Trần Khánh Dư. Có thể nói đó là ba người đã mang đến sự đoàn kết một lòng trong triều đình và quân dân để đưa dân tộc đến chiến thắng đạo quân Nguyên Mông hùng mạnh – không chỉ một mà là ba lần. Trong đó, Thái sư Trần Thủ Độ đóng vai trò như một nhà kiến tạo để lập nên nhà Trần, giữ vững giang sơn Đại Việt; Trần Quốc Tuấn (còn gọi là Hưng Đạo đại vương) là người đảm lược, biết gạt thù nhà chiến đấu cho sự nghiệp chung của dân tộc; Tiết chế Trần Khánh Dư làm tấm gương danh tướng biết cúi đầu, đoái công chuộc tội… Cả ba nhân vật tiêu biểu cho sự đại bi, đại trí, đại dũng của triều đại nhà Trần, cũng là tiêu biểu cho những danh tướng Việt Nam.

Ở phần “Tài hoa và liệt tướng", tác giả Nguyễn Sơn Hùng chọn viết về ba nhân vật lịch sử khác: Cha con Hồ Quý Ly và Hồ Nguyên Trừng, Đào Duy Từ, Nguyễn Tri Phương. Những con người tài hoa xuất chúng bậc nhất trong lịch sử các danh tướng, quân sư đất Việt đã xả thân vì tổ quốc, nhưng đại nghiệp không thành. Cha con Hồ Quý Ly và Hồ Nguyên Trừng đã làm một cuộc cải cách lớn cho đất nước, nhưng không thu phục được lòng dân. Quân sư Đào Duy Từ đã lựa chọn cho mình một thái độ đúng đắn, để trở thành một con người có ích cho đất nước. Danh tướng Nguyễn Tri Phương lấy cái chết đầy tiết tháo của mình để báo ân xã tắc, cảnh tỉnh đấng quân vương… Mỗi người đã chọn cho mình cách sống và cách chết thể hiện tâm nguyện cao nhất của mình, đó là phụng sự cho tổ quốc, tận hiến cho dân tộc.

Truyện dã sử “Một gánh non sông" là một truyện vừa tập trung kể về công cuộc đánh đuổi quân Nguyên Mông lần thứ 2 (năm 1285). Bằng sự dũng lược của các tướng tài, sự đoàn kết đồng lòng của quân dân, nhà Trần đã đánh tan đội quân của Thoát Hoan, đuổi chúng ra khỏi bờ cõi. Hòa bình trở về trên mảnh đất Đại Việt cũng là lúc nhà vua và quần thần buông vũ khí xuống, sắm cho mình chiếc áo tu hành và giải thoát. Truyện mang một không gian hoành tráng và nhân vật là những con người sống khí tiết, nhân hậu, thủy chung.

Phần thứ tư của tập sách “Nhân", nhà văn, dịch giả Nguyễn Sơn Hùng giới thiệu một số tác phẩm nước ngoài ông chọn chuyển ngữ. Các tác phẩm đều ca ngợi nhân cách tốt đẹp, vị tha của con người, cùng với sự tu tập trong nhân tâm để mỗi người đều đạt được sự thanh thản, bình yên. Tuy tác giả không lý giải về cách lựa chọn của mình, song người đọc có thể nhận thấy Nguyễn Sơn Hùng hướng tâm hồn và ngòi bút của mình vào những điều giản dị, mang ý nghĩa chân thực và gần gũi với đời sống con người. Vì trước khi trở thành những người anh hùng, những bậc tài danh, thì mỗi người đều phải là những con người đúng nghĩa trong gia đình, dòng tộc… Nhà văn Nguyễn Một, người viết lời giới thiệu đầu sách đã gọi “Nhân" là một bản hùng ca đẹp về lòng yêu nước, theo đó, tác giả Nguyễn Sơn Hùng không chỉ là người tìm tòi, phân tích, mà còn khẳng định một chân lý: “những con người rất bình thường đã trở nên phi thường, vì họ dám đứng về phía nước non".

Khép lại cuốn sách, người đọc không tìm thấy tác giả đưa ra tiêu chí cụ thể của chữ “Nhân", vì ông không có bất kỳ định nghĩa hoặc lưu ý nào trong toàn bộ tác phẩm. Song người đọc có thể cảm nhận được qua từng phần, từng tác phẩm nhỏ, cho thấy quan niệm về con người nói chung, và con người Việt Nam nói riêng của tác giả là rất thâm trầm và sâu sắc. Thông qua các nhân vật, câu chuyện, tác giả nói lên hình tượng con người – Nhân – một cách toàn diện, vừa là những con người tiêu biểu cho những thời đại, vừa mang những số phận riêng. Nhưng nổi lên từ chữ “Nhân" chính là nhân cách, là sự tu luyện, thậm chí khổ luyện, của mỗi con người để hướng về quê hương, đất nước. Cái chung, cái riêng luôn được cân nhắc để lấy Nhân dân (bá tánh) và Tổ quốc (xã tắc) làm trọng. Sự tài hoa, tiết liệt vốn nằm trong dòng máu của những người anh hùng đất Việt, đã được tác giả thấu cảm và thể hiện đậm nét, giàu bản sắc.

Có thể nói, bằng các hình thức bút ký, truyện vừa, truyện dịch… nhà văn, dịch giả Nguyễn Sơn Hùng đã giới thiệu những tấm gương tốt đẹp của con người, xứng đáng với chữ “Nhân" mà mình đang mang. Điều đó cũng thể hiện những suy tư, mong muốn và cả sự nỗ lực riêng của ông trong những năm tháng làm việc và cống hiến cho mảnh đất, con người Đồng Nai.