*LTS: Tại lễ vinh danh các tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc sau 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, NSND. Đạo diễn Giang Mạnh Hà - Chủ tịch Hội VHNT Đồng Nai - đã có bài phát biểu báo cáo công tác xét chọn tác phẩm và chuẩn bị lễ vinh danh. Trang thông tin điện tử của Hội VHNT Đồng Nai giới thiệu cùng bạn đọc toàn văn bài viết này.
NSND. Đạo diễn Giang Mạnh Hà - Chủ tịch Hội VHNT Đồng Nai - báo cáo công tác xét chọn tác phẩm tại lễ tôn vinh (ảnh Hữu Thiết)
Kính thưa đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, quý vị đại biểu khách quý, cùng toàn thể các văn nghệ sĩ.
Thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy, UBND tỉnh giao cho Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch phối hợp với Hội Văn học Nghệ thuật Đồng Nai phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức các ngày lễ lớn trọng đại trong năm trong đó có Đại lễ kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, gắn với Lễ tổng kết 50 năm nền văn học nghệ thuật Việt Nam và Đồng Nai (30/4/1975-30/4/2025).
Hôm nay, giữa khung trời Biên Hoà, Đồng Nai chứa chan nắng vàng lộng gió, trong mỗi chúng ta, đang trào dâng niềm tự hào về những ngày tháng vinh quang, tươi đẹp nhất, cùng tận hưởng bầu không khí hân hoan, tưng bừng phấn khởi, rợp sắc cờ, hoa, mừng ngày lễ hội lớn non sông. Thời khắc lịch sử đang đến gần, chiến thắng vĩ đại mùa xuân 1975 giành lại toàn vẹn non sông sau 30 năm tạm chia cắt, ký ức về những năm tháng không thể nào quên của một dân tộc anh hùng, trường kỳ kháng chiến; “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước - mà lòng phơi phới dậy tương lai". 50 năm đã đi qua, chúng ta đã và đang tận hưởng cuộc sống Hòa Bình, Hạnh Phúc. Càng thấu hiểu hơn về giá trị của hòa bình mà các thế hệ cha, anh đã ngã xuống vì tự do - độc lập của dân tộc. Những trang sử huy hoàng chói lọi và sự hy sinh vô cùng to lớn của hơn 3 triệu người đã tạo nên tầm vóc, dáng đứng Việt Nam. Quá khứ của ngày hôm qua là cả một biển trời chất liệu của thiên sử vàng bất tử, của những âm thanh, giai điệu, sử thi tạc vào hồn thiêng, sông núi, chất liệu quý báu đó đã làm căng đầy con tim, hằn sâu trong tâm khảm để chúng ta cùng suy ngẫm, thẩm thấu, thấm nhuần, thôi thúc văn nghệ sĩ cầm bút, viết, sáng tác các công trình, tác phẩm văn học nghệ thuật, phản ánh sinh động, chân thật và sâu sắc về đất nước, về hình tượng con người Đồng Nai và Việt Nam, và trên hết đó là sự chia sẻ, biết ơn; uống nước nhớ nguồn đối với thế hệ trước đã làm nên chiến thắng vĩ đại của mùa xuân lịch sử (30/4/1975-30/4/2025).
Kính thưa quý vị đại biểu: Nửa thế kỷ văn học nghệ thuật Đồng Nai, đội ngũ văn nghệ sĩ tỉnh nhà đã hòa vào nguồn mạch phát triển của đất nước, đồng hành với Đảng, gắn bó máu thịt với nhân dân, phong trào sáng tác ngày càng lớn mạnh, không gian văn hóa - văn học nghệ thuật được mở rộng, đề tài phong phú, đa dạng bởi mảnh đất miền Đông, gian lao mà anh dũng, hào khí Đồng Nai trên 300 năm hình thành và phát triển đã tạo ra dư địa màu mỡ, đất lành chim đậu, nơi hội tụ và kết tinh nhiều văn nghệ sĩ tài năng của mọi miền đất nước, cùng kiến tạo nên hàng chục nghìn tác phẩm văn học nghệ thuật, dâng tặng cho xã hội, cuộc sống với khát vọng xây dựng môi trường văn hoá, đời sống tinh thần lành mạnh phụng sự cho các nhiệm vụ chính trị của tỉnh nhà. Những thành tựu 50 năm của văn học nghệ thuật Đồng Nai đã được Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh ghi nhận, đánh giá cao, bởi tính tư tưởng và nghệ thuật, vai trò, vị trí và tầm quan trọng của văn học nghệ thuật trong tiến trình xây dựng, phát triển công nghiệp hoá, hiện đại hoá của tỉnh Đồng Nai.
Với ý nghĩa đó hôm nay UBND tỉnh đã long trọng tổ chức Lễ tôn vinh các tác phẩm văn học nghệ thuật tiêu biểu, xuất sắc của văn nghệ sĩ Đồng Nai sau ngày đất nước thống nhất ( 30/4/1975-30/4/2025), đề nghị văn nghệ sĩ một tràng vỗ tay thật lớn để cảm ơn lãnh đạo tỉnh.
Kính thưa! Các vị đại biểu! Hội Văn học nghệ thuật tỉnh đã nhận 186 tác phẩm của 81 tác giả gửi đến Ban tổ chức tham gia Lễ Tôn vinh.
Căn cứ Quy chế Tôn vinh các tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc; Hội đồng xét chọn đã làm việc với tinh thần, trách nhiệm khách quan, công tâm, minh bạch, dành nhiều thời gian, đánh giá, phân tích, trao đổi kỹ lưỡng từng công trình, tác phẩm, trước khi họ bỏ phiếu kín thống nhất lựa chọn.
Kết quả có 55 tác phẩm trên 186 tác phẩm đạt tiêu chí xét chọn.
55 tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc của 10 chuyên ngành, được Hội đề nghị UBND tỉnh quyết định công nhận và tôn vinh đã hội tụ đầy đủ chất liệu về : Chủ đề tư tưởng, tính nghệ thuật, giá trị thẩm mỹ và đã đạt được các giải cao của quốc tế - quốc gia - khu vực, giải thưởng Trịnh Hoài Đức… và quan trọng hơn đã được xuất bản, công bố, quảng bá rộng rãi trong nhân dân, tạo được sức lan toả, thấm sâu, hiệu ứng xã hội. Có thể xem là bức tranh toàn cảnh của Văn học nghệ thuật Đồng Nai xuyên suốt 50 năm qua. Ở chuyên ngành nào chúng ta cũng có những cánh chim đầu đàn, những gương mặt tài năng tiêu biểu, họ là đầu tàu kéo cả đoàn tàu tiến về phía trước.
1. Lĩnh vực Văn học: Tác phẩm của những nhà văn tài danh đã đi xa như Lý Văn Sâm, Hoàng Văn Bổn, Hoàng Kim Chung, Nguyễn Đức Thọ, là khúc ca bi tráng của nhân dân Đồng Nai trong một giai đoạn lịch sử đặc biệt. Họ không chỉ tái hiện sinh động dòng sông hiện thực chảy cuồn cuộn qua thời gian mà còn để lại những tuyệt bút văn chương cho đời sau. Nhà văn Bùi Quang Tú đã ghi lại những năm tháng hy sinh, gian khổ mà tràn đầy lạc quan trong căn cứ chiến khu Đ.
Tác phẩm của nhà văn Khôi Vũ, Nguyễn Một, Nguyễn Trí, Trần Thu Hằng đều đã gây tiếng vang qua những giải thưởng từ cấp tỉnh đến cấp trung ương. Tác phẩm của nhà văn Nguyễn Một đã xuất sắc đạt giải thưởng quốc tế (ASEAN), các nhà văn mỗi người tạo được dấu ấn, mang phong vị riêng, nhưng đều toát lên tính triết lý nhân sinh. Khắc hoạ lịch sử, làm nổi bật tính cách con người Đồng Nai. Lôi cuốn bạn đọc bằng văn phong tiểu thuyết. Đào Sỹ Quang với tập truyện ngắn, nhân vật đa dạng, không trộn lẫn, anh đi tìm những sắc màu riêng trong các kể chuyện của thể loại truyện ngắn.
Tập bút ký của Đỗ Trung Tiến ghi lại ký ức nóng bỏng về những trận đánh của quân giải phóng Đông Nam bộ khi tác giả còn là một người lính trẻ. Trong làng văn học -thi ca của Đồng Nai được tôn vinh hôm nay có 01 truyện thiếu nhi duy nhất của Hoàng Ngọc Điệp thấm đẫm vẻ đẹp của thiên nhiên, văn hóa cùng những trầm tích lịch sử bên dòng sông Đồng Nai.
2. Lĩnh vực Thơ: 5 tuyển tập được tuyển chọn đều của những nhà thơ có hành trình rất dài cống hiến cho Hội VHNT, đóng góp không nhỏ vào thành tựu rực rỡ của thi ca Đồng Nai. Tên tuổi họ đã quá quen thuộc với bạn yêu thơ trong, ngoài tỉnh như Lê Thanh Xuân, Đàm Chu Văn, Lê Đăng Kháng, Đỗ Minh Dương, Trần Ngọc Tuấn… Trong tác phẩm, mỗi tác giả một giọng điệu, thể hiện những trải nghiệm, triết lý sống, suy ngẫm riêng về cuộc đời nhưng điểm chung của các tập thơ là tràn đầy cảm xúc, đặc biệt là tình cảm nồng hậu với đất và người Đồng Nai.
3. Văn nghệ dân gian: Công trình nghiên cứu văn nghệ dân gian của PGS. TS. Huỳnh Văn Tới và TS. Nguyễn Thị Nguyệt là nguồn tài liệu về những giá trị văn hóa vật chất và tinh thần, lối sống, truyền thống văn hóa của các thế hệ tộc người, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa con người Đồng Nai từ xưa đến nay.
4. Lý luận phê bình: Các công trình nghiên cứu lý luận, phê bình văn học của tác giả Bùi Công Thuấn và Bùi Quang Huy giàu tâm huyết và hết sức công phu, nghiên cứu khá sâu và toàn diện về quá trình lao động sáng tác, những đóng góp nổi bật, những dấu ấn cá nhân, phong cách sáng tạo khác biệt của các nhà Văn, nhà Thơ Đồng Nai trong dòng chảy của văn học - thi ca Việt Nam
5. Sân khấu: NSND. Đạo diễn Giang Mạnh Hà đã dàn dựng, công bố nhiều tác phẩm, vở diễn. Trong đó có 3 vở được Ban chỉ đạo Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX và lần thứ XI, và Ban chỉ đạo đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội lựa chọn mời ra Hà Nội, phục vụ lãnh đạo Đảng - Nhà nước và nhân dân thủ đô.
Những vở diễn này đều đạt giải thưởng cao huy chương vàng đạo diễn xuất sắc trong các kỳ Liên hoan sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc, bởi tính sáng tạo độc đáo trong thủ pháp dàn dựng. Lĩnh vực sân khấu còn có gương mặt nữ NSND Đồng Thị Quế Anh, chị không những là một nghệ sĩ nổi bật trong vai trò biểu diễn mà còn mạnh dạn khám phá, sáng tác kịch bản và dàn dựng. Trong đó vở diễn Sứ mệnh của tác giả, đạo diễn Quế Anh đã xuất sắc đạt Huy chương vàng tại Liên hoan sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc năm 2011.
Với tác giả NSƯT Trần Đức Sìn, ông luôn hiện diện trên các mặt trận Văn học nghệ thuật tại Đồng Nai và các tỉnh thành. Một số kịch bản của Trần Đức Sìn đã được nhà hát chuyên nghiệp dàn dựng trong đó vở diễn: Tình Muộn - Đạt giải B - Tác phẩm sân khấu hay Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam.
Các tác giả được tôn vinh cùng với lãnh đạo tỉnh và đại biểu tại buổi lễ tôn vinh (ảnh: Hữu Thiết)
6. Điện ảnh: Nhà văn lớn - Nhà biên kịch Điện ảnh Hoàng Văn Bổn đã cho ra đời nhiều bộ phim tài liệu đã xuất sắc đạt giải thưởng “Bông Sen Vàng" tại Liên hoan phim Việt Nam, và giải thưởng quốc tế. Nhà văn Phạm Thanh Quang đã ấp ủ một thời gian dài khi dấn thân sang lĩnh vực biên kịch điện ảnh và mùa ngọt đã thành công bộ phim dài 35 tập của ông đã được đài truyền hình thành phố Hồ Chí Minh dàn dựng và phát sóng phục vụ đông đảo công chúng xem đài.
7. Âm nhạc: Nói đến hoạt động Âm nhạc của Đồng Nai, những nhạc sỹ gạo cội đầu tiên được tôn vinh đó là nhạc sĩ Trần Viết Bính (Giải thưởng nhà nước về Văn học Nghệ thuật), tiếp đến là nhạc sĩ Nguyễn Văn Vy, nhạc sĩ Trần Viết Bính đã sáng tác nhiều ca khúc nổi tiếng đi cùng năm tháng, ông đạt nhiều giải cao của Trung ương, khu vực và tỉnh. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Vy lại mạnh ở mảng sáng tác khí nhạc bằng những tác phẩm hợp xướng, giao hưởng. Tại Liên hoan ca nhạc chuyên nghiệp toàn quốc năm 1990 tác phẩm hợp xướng của ông đạt giải B. Kế tiếp 2 nhạc sĩ lão thành là các nhạc sĩ đang đạt độ chín muồi và dồi dào sung lực sáng tạo đó là nhạc sĩ Khánh Hoà, Cao Hồng Sơn, Thy Đường, Đoàn Quang Trung, Nguyễn Phương, Trần Tâm, Nguyễn Bòn, Điểu Được, Lệ Hằng… Các nhạc sĩ đã trải lòng mình bằng những bài ca đầy xúc cảm về cuộc đời, về lòng biết ơn, tình yêu quê hương và niềm tự hào dân tộc. Những giai điệu đẹp, truyền cảm, dù mạnh mẽ phóng khoáng hay trữ tình, sâu lắng đều là những đóng góp đáng trân trọng của những người góp công xây dựng nên bản sắc âm nhạc Đồng Nai, một phần của âm nhạc Việt Nam hiện đại.
8. Nhiếp ảnh: Các nhiếp ảnh gia đã kể những câu chuyện về đời sống của người Đồng Nai thông qua sáng tạo riêng của từng nghệ sĩ đó là vẻ đẹp muôn hình muôn vẻ của thiên nhiên con người Đồng Nai trong sinh hoạt cộng đồng trong lao động sản xuất được lột tả sắc nét qua ống kính của các nghệ sĩ nhiếp ảnh: Bùi Viết Đồng, Lò Văn Hợp, Nguyễn An, Trần Văn Kỷ, Phạm Quốc Hưng, Trần Hữu Cường, Vũ Tiến Chương, Lê Hữu Thiết, Phan Văn Dẫu, Phạm Long Thanh...
9. Mỹ thuật: Các họa sĩ nhà điêu khắc đã khám phá khai mở vẽ lên trời xanh những khát vọng yên hòa đó là những tác phẩm mỹ thuật của họa sĩ Nguyễn Nam Ngữ, Trần Chí Lý, Phạm Công Hoàng, Đào Tấn Hưng, Đoàn Minh Ngọc, Mai Văn Nhơn, Trần Đình Thắng với ngôn ngữ đặc thù mà người xem phải nhìn thấu suốt bên trong cách tạo hình, sự hòa sắc vừa chân thật, vừa trừu tượng, gợi mở khiến người xem phải chiêm nghiệm kỹ mới thấy tâm tưởng, cảm xúc, góc khuất sâu xa của các tác giả.
10. Múa: Cùng với cảm hứng sáng tạo bắt nguồn từ thực tiễn sinh động của cuộc sống, các biên đạo múa Nguyễn Việt Bắc, Lâm Bảo Đại thổi hồn vào các tác phẩm múa, phô diễn vẻ đẹp hình thể, sự biến hóa kỳ diệu của con người qua những động tác, kỹ thuật điêu luyện. Các nghệ sĩ múa như cánh chim công lung linh khoe sắc, như tấm lụa mềm trôi nhẹ trên sông, như vầng trăng thơ lấp lánh mặt hồ, điểm tô cho vẻ đẹp của cuộc sống tươi mát.
Kính thưa quý vị đại biểu, vì thời gian có hạn tôi xin phép không thể kể hết tên các tác giả trong Lễ tôn vinh tác giả và tác phẩm hôm nay, mong các nghệ văn nghệ sĩ cảm thông, chia sẻ. Tất cả chúng ta đều vui mừng vì các tác phẩm được xướng tên đều truyền tải được bản chất của nhân văn, hồn của nhân đạo, hướng tới vẻ đẹp hoàn mỹ của cuộc sống, kiến tạo nhân cách con người Việt Nam trong kỷ nguyên mới kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Thay mặt đội ngũ văn nghệ sĩ tỉnh nhà tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân, Ủy ban Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh. Cảm ơn đồng chí Nguyễn Sơn Hùng - Tỉnh ủy Viên, Phó Chủ tịch UBND Tỉnh đã chỉ đạo trực tiếp Lễ tôn vinh hôm nay. Xin cảm ơn Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch và các sở, ban, ngành đã phối hợp, hỗ trợ nhịp nhàng hiệu quả với Hội. Cảm ơn các cơ quan thông tấn, báo chí Trung ương tại Đồng Nai, Đài Phát thanh truyền hình Đồng Nai, báo Đồng Nai đã đến dự và đưa tin. Đặc biệt xin chúc mừng các tác giả có tác phẩm được lựa chọn trong Lễ tôn vinh hôm nay. Mong rằng các anh chị sẽ tiếp tục hành trình sáng tạo các tác phẩm văn học nghệ thuật, chất lượng hơn, xuất sắc hơn, để phục vụ cho đất nước, cho nhân dân và cho quê hương Đồng Nai yêu dấu. Kính chúc các đồng chí lãnh đạo quý vị đại biểu cùng anh chị em văn nghệ sĩ dồi dào sức khỏe, tràn đầy niềm vui, hạnh phúc và thành công.
Trân trọng cảm ơn.