Biển Đông mùa này bão gió. Giữa khuya, tàu nhận tin dự báo từ một đài báo bão uy tín, có cơn bão lớn sẽ ập vào vùng biển phía trước. Thêm tin trung tâm khí tượng thủy văn, cơn bão diễn biến phức tạp sắp đổ bộ. Chiếc tàu dù to lớn đến mấy cũng chỉ là con thoi nhỏ nhoi trên tấm thảm lụa biển khổng lồ.

Trú bão thôi. Vịnh Biển Xanh kín gió, tàu sẽ núp sau mấy hòn đảo đó. Dòng chảy lớn, tàu chạy lòng vòng thả được neo xong đã quá nửa đêm. Anh em thủy thủ về phòng nghỉ ngơi, chợt buồng lái nhận được thông báo của trung tâm tìm kiếm cứu nạn: Một chiếc tàu đang gặp sóng lớn, nước vào khoang sắp chìm, các phương tiện đi lại trong khu vực chú ý kết hợp cứu nạn cứu hộ. Thông báo khẩn cấp lặp đi lặp lại trên tất cả các kênh đài, thủy thủ càng thêm sốt ruột.

Kép Cường cấp tốc trở lại buồng lái thông báo lên loa: Cứu người gặp nạn trên biển. Phải chi nhận thông báo sớm một chút, tàu thuận đường biết mấy.

Máy chính sẵn sàng điều động. Tiếng động cơ nổ uỳnh uỳnh, con tàu lao trong sóng gió. Tất cả thuyền viên thực hiện theo chức trách nhiệm vụ cứu người. Mới hôm nọ thực tập nên ai nấy vào vị trí nhanh chóng, thuyền trưởng chỉ huy chung. Trong tình thế khẩn cấp, mọi lời phát ra của thuyền trưởng trên tàu đều là mệnh lệnh.

Ngày thường thuyền trưởng mặc quần short áo thun, tối tối lăn lê sàn phòng đổ cá ngựa vui chơi với đám thủy thủ. Mấy thuyền viên mới lên tàu gặp thuyền trưởng tưởng thủy thủ. Trong tiệc liên hoan kép cầm lon Coca Cola.

Trên tàu, không ít vị đầu tàu chứng tỏ uy quyền, ép mọi người uống rượu bia. Cứ uống hết mình ngày mai sẽ là Chủ nhật. Thuyền trưởng say hôm sau ngủ, thủy thủ say lướt khướt đi làm. Thuyền trưởng ngồi nhậu cấp dưới không được rời bàn nghỉ sớm, ráng gà gật ngồi tiếp chuyện đến tàn cuộc. Có khi thuyền trưởng ngồi nán trên phòng chưa xuống, thuyền viên ngồi chờ cả tiếng đồng hồ, cứ nhẫn lầm bầm: “Đi tàu chứ nào làm ông vương ông tướng gì!".

Với thuyền trưởng đây, thủy thủ cứ tự do thoải mái, làm hết mình và chơi hết mình. Có lần ngồi vào bàn ăn một thủy thủ gặp thuyền trưởng liền mau miệng:

- Mời kép ăn cơm.

- Cơm phần ai nấy ăn chứ mời cóc gì. Mày mời tao tao phải mời lại mày!

Thủy thủ nghe kép nói thế không biết đùa hay thật, hoảng hồn hôm khác không dám đi ăn giấc đó. Có đứa hù: Kép quái lắm.

*

Minh họa:  Hứa Tuấn Anh

Sóng lớn, tàu chòng chành. Trên màn hình ra-đa xuất hiện chấm nhỏ vị trí con tàu bị nạn. Thuyền trưởng trực tiếp điều động, cho tàu chạy hết máy. Có tàu nào đến ứng cứu nữa không? Nhiều tàu ở xa hơn hoặc đi ngang giả vờ không nghe thấy thông báo. Bão gió giữ an toàn tàu mình đã khó huống chi cứu hộ tàu khác.

Khoảng cách đến vị trí ứng cứu dần thu hẹp. Năm, bốn rồi ba hải lý. Tàu bị nạn ở vũng Trâu Nằm.

Vũng Trâu Nằm, Vịt Bơi gì xa bờ hơn cả chục hải lý. Trâu ngày xưa ra đây nằm nước tắm rửa kì cọ mới đặt tên vũng Trâu Nằm? Biển ngày càng ăn sâu đất liền biến vũng trâu hay nằm sát bờ nay xa tít lít biển khơi? Sóng biển ngày đêm gặm lấn xâm thực bờ, biển tiến diện tích bờ cứ bị tụt dần hay cây thước ngày trước non? Lớp vỏ trái đất biến dạng? Trong phép đo có sai số hay kẻ nào liếm bớt?

Thông báo từ đài bờ phát liên tục. Nước tràn vào hầm hàng, tàu bị nạn sắp chìm. Có người trôi khỏi tàu!

Có người trôi giữa sóng lớn, kép Cường thông báo chuẩn bị phương tiện cứu người khẩn cấp. Đội ứng cứu sẵn sàng, đội hỗ trợ mang vác băng ca, quần áo ấm, bình ô-xy… Nhà bếp vo gạo lức cùng đậu xanh hầm nồi cháo loãng. Tất cả thủy thủ căng mắt nhìn mặt biển tối om.

Gần đó có mấy tàu cá sáng đèn. Bão đến luôn kéo theo tôm cá, nhiều tàu cá vét thêm mẻ lưới cuối trước khi nghỉ bão dài ngày. Dưới ánh đèn tàu cá, người bị nạn trôi ngang sẽ dễ được nhìn thấy. Ghe tàu cá nhỏ cứu người dễ dàng hơn, có khi tàu cá cứu được người rồi cũng nên.

Có người xì xầm, ghe tàu đánh cá ngại vớt người trên biển. Cứu người sắp chết đuối sẽ phạm vào lời nguyền bí ẩn gì đó không rõ.

*

Kia rồi, một chấm nhỏ. Chiếc bè cứu sinh bập bềnh trên mặt sóng. Thuyền trưởng cho quay tàu theo cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất. Bẻ lái, quay 250 độ so với hướng ban đầu, dừng máy, tàu sẽ chạy theo hình trôn ốc tiếp cận mục tiêu.

Mục tiêu di động bé nhỏ trên biển, sóng gió lớn không dễ tiếp cận. Kinh nghiệm, phán đoán chính xác mới cứu được người. Nếu chỉ bằng lòng nhiệt tình không thôi, bè sẽ va vào con tàu tan xác, cứu người lúc ấy thành ra diệt người.

Tàu tiến, lùi quây che chắn cho chiếc bè cứu sinh. Thủy thủ mặc áo phao tập trung thả cầu thang mạn chuẩn bị tời cẩu rọ, sóng lớn người bị nạn không thể lên tàu bằng cầu thang mạn.

Nổ máy chính, thiếu gió khởi động, đèn còi báo inh ỏi. Máy trưởng Nam Long đề nghị buồng lái chuyển điều động về buồng điều khiển máy nhằm tiết kiệm gió nén. Bình gió dự trữ cũng đã cạn. Bình thường có đến hai máy nén gió, chạy một lúc đã đầy bình, hôm đó một máy nén vẫn chưa được sửa xong. Cả hai ngày rồi máy nén gió vẫn chưa sửa xong.

Hì hụi sửa mãi không xong, Máy Hai lại chửi thề. Động từ bất quy tắc thường trực cửa miệng:

- … mẹ, tàu kia nó cũng vậy sao con này lắp mãi đ. được!

Máy Hai hay nhắc về con tàu trước đó. Đang đi con này lại nhớ con kia. Mọi việc Hai bắt thợ máy làm theo con tàu trước một cách máy móc. Tàu này Hàn, tàu kia Nhật đóng, mỗi nhà sản xuất thiết kế có tiêu chuẩn quy cách riêng.

Người Việt mình hay chú trọng kinh nghiệm, các công ty phỏng vấn tuyển người bao giờ cũng cần kinh nghiệm làm việc bao nhiêu năm. Kinh nghiệm chỉ áp dụng được khi gặp lại sự việc thiết bị như cũ, đụng cái mới sẽ... ớ anh ơi! Trên tàu mọi máy móc thiết bị đều có tài liệu hướng dẫn của nhà sản xuất, họ đẻ chúng ra, hiểu bản chất nguyên lý đến từng chi tiết. Chỉ cần làm theo tài liệu hướng dẫn sẽ đúng và đủ.

Lúi húi, lông mày thưa, mồ hôi dầu từ cái đầu trọc xuống mắt, Hai gạt mồ hôi chửi tục liên hồi. Thợ máy Sửu theo phụ lầm lì sai gì làm nấy. Thợ máy chỉ làm theo lệnh sĩ quan.

Sửu lúc nhỏ luôn bị đánh, dày cả da. Bố truyền nghề một chân đi tàu, khuyên: đi tàu không làm giàu nhưng chẳng lo thiếu ăn. Thủy thủ thường có tên kèm. Mới nghe Vương voi Dũng tượng ai cũng khiếp, gặp mới ngã ngửa. Người nào cũng có chút éc. Còn Thắng gặp người nước ngoài cảm ơn cứ then hưu. Phát âm từ “cảm ơn" không tròn vành rõ chữ nhưng anh có nhiều tài lẻ. Bao nhiêu thanh niên đẹp trai con nhà khá giả ngày đêm ngồi đồng tán chị không được, họ đều thua anh trong cuộc thi hút thuốc nhả khói. Người nào cũng rít hơi dài chu miệng thả ra khói thuốc hình tròn, riêng anh nhả ra vòng khói có hình… trái tim. Chị yêu những hình trái tim khói lãng mạn ấy. Sau này khấm khá anh tính đi thẩm mỹ viện phẫu thuật sửa môi nhưng chị cản. Chị trót yêu những vòng khói hình tim ấy mất rồi.

Tiếng Việt mình rất tuyệt, người có ngọng đến cỡ nào cũng nói rõ được tiếng yêu.

Có những cái tên không thể suy luận, như kép Minh CC trắng trẻo đẹp trai. Tưởng con cha cháu chú gốc gác đại cổ thụ hóa ra không phải, chỉ là thời thiếu nhi trượt chân ngã sân gạch phủ đầy rêu bị… chó cắn cho một miếng.

*

Con tàu che chắn áp mạn dần vào chiếc phao bè. Thủy thủy trèo cầu thang mạn tiếp cận phao bè. Ném dây cho người trên bè, nếu để bè trôi phải chạy một vòng mới tiếp cận trở lại. Lúc ấy có khi bè trôi hoặc đã chìm.

Người trên phao bè mệt lả, không cầm được dây, nói chi buộc. Thủy thủ sẽ nhảy xuống bè. Theo phân công nhiệm vụ AB Hà xuống trước. Hà nê cái bụng lặc lè, cởi đôi giày tránh làm thủng bè. Chiếc cầu thang lắc như đưa võng.

- Cái bụng tao to quá, nếu cõng đứa khác sao nó ôm tao cho được.

Bình thường hễ ai nói mập, Hà có vẻ không vui. Bây giờ, cầu thang lắc lư, anh mới chấp nhận mình mập.

- Để tôi.

Thủy thủ Phú trẻ khỏe, cổ tay dẻo do chiều chiều luyện bóng bàn xung phong xuống phao bè. Bốn người trên bè đều nằm như cá ươn. Phú thông báo vậy. Nhoắng cái cậu ta đã buộc dây chắc chắn. Hà cùng thợ cả Thắng đứng tấn lấy sức kéo bè vào gần cầu thang.

Sóng cứ đẩy chiếc phao bè ra xa, hai người giữ. Một đầu dây của Thắng bị tuột. Hai tay giữ cầu thang, anh dùng răng cắn giữ dây. Ngày trai trẻ anh tham gia gánh xiếc Sơn Đông biểu diễn xuyên Việt, hàm răng lôi cả chiếc ô tô tải một đoạn dài. Chiếc bè ăn thua gì so với chiếc ô tô tải, dây tuột do anh cắn giữ nhằm chiếc răng sứt mà thôi.

Cuối cùng Thắng cũng kéo được chiếc bè áp mạn. Mấy thủy thủ phụ đưa bốn người bị nạn lên tàu. Để không bị sót, Phú hỏi lại cho chắc:

- Có còn ai nữa không?

- Chỉ có bốn người. Hết người nhưng vẫn còn ít đồ đạc bên dưới. Các anh làm ơn đưa giùm lên với.

Cả mấy bao nặng. Trời đất ơi, đã lên phao bè cứu sinh còn mang theo đồ đạc vàng bạc của đi theo người nặng đến thế kia. Vừa hết đồ kéo luôn chiếc bè. Cẩu lên được boong tàu chiếc bè rách bươm.

Bốn thủy thủ vừa được cứu vào phòng dự trữ giữ ấm nghỉ ngơi. Mỗi người mỗi giường chăn mền dày ấm ru. Nhà bếp mang cháo nóng, phó ba Vũ mang thuốc men xuống thăm khám đo mạch nhịp tim. Tim mạch ổn định. Họ chỉ bị ướt lạnh thôi chứ không việc gì. Vũ hỏi:

- Có cần thêm gì không các anh?

- Lạnh quá, có rượu không cho chúng em một ly cho ấm bụng.

*

Hai hì hục tháo ra lắp vào, mồ hôi từ cái đầu trọc lóc láng bóng rỏ tong tong xuống sàn. Sửu chăm chú nhìn, chợt nhớ việc bố hay sửa săm lốp xe bèn thì thầm:

- Cờ láp pê này có giống với chiếc ống bơm không nhỉ? Ống bơm cũng thụt hơi bơm gió. Có khi nào anh lắp ngược hay không?

- Mày thợ máy, biết mẹ gì.

- Giờ không có gió nạp, tàu không chạy được. Hay là anh thử lấy một lần...

- Được. Tao làm theo ý mày. Nó không làm việc được, mày chết với tao. Cược một tháng lương nhé mày.

- Lương em ít lo gì. Thì thử, chỉ một lần thôi mà…

Lắp ngược lại. Bật máy chạy, gió nạp ào ào. Máy Hai vỗ tay:

- Ơ kìa! Cái máy này thật kỳ, lắp ngược mới chịu hoạt động. Cái thằng da trâu thông minh đột xuất. Cũng may tao lắp ngược máy mới làm việc.

Sửu quay mặt chỗ khác lẩm bẩm: Ôi, cái đầu bất động sản.

Hai ưỡn ngực:

- Tao là sĩ quan quản lý. Ba việc cỏn con này, thấm gì! Tao không sửa máy nén, máy chính còn lâu mới nổ được, làm sao mà cứu được người.

*

Hôm sau tàu cứu hộ liên lạc nhận người. Đêm qua nước chỉ vào một khoang, tàu bị nạn không bị chìm. Chắc thuyền trưởng tàu gặp nạn đánh giá không đúng tình hình mới cho thủy thủ rời tàu bằng bè. Theo lý thuyết thực nghiệm nếu tàu không có nguy cơ chìm thủy thủ cứ ở trên tàu sẽ an toàn nhất. Thủng khoang này còn khoang kia, nhà sản xuất đã tính lượng chiếm nước cùng độ an toàn. Chỉ rời tàu xuống phao bè cứu sinh khi trường hợp xấu nhất. Trên thế giới từng có trường hợp đánh đắm tàu để nhận tiền bảo hiểm. Xuống bè cứu sinh còn mang theo đồ đạc nặng, sóng gió chiếc bè bé xíu xìu xiu chưa chìm là may.

Bốn thủy thủ được cứu đang ngáy khò khò, nghe gọi dậy dụi mắt tròn ngơ ngác:

- Còn sớm chán, cho bọn em ngủ thêm một tí…

- Nhanh lên. Các bạn sẽ quay về. Có tàu cứu hộ bên dưới đang chờ…

An toàn rồi, các anh sẽ được đưa vào bờ. Một người gãi đầu gãi tai ấp úng:

- Các anh còn… bia không cho em một lon.

*

Trưa, một thủy thủ chạy lên buồng lái đưa điện thoại cho thuyền trưởng:

- Này kép.

Thuyền trưởng nhìn lướt trang mạng, những gương mặt quen. Bốn thủy thủ vừa được cứu đêm qua. Thuyền trưởng hào hứng đọc bài chi tiết, tìm tên tàu mình. Chẳng thấy đâu. Thay vào đó là tàu khác đã vật lộn sóng gió cứu đến những bốn thủy thủ trong tình trạng thập tử nhất sinh…

       - Láo, toàn láo toét.

       - Ơ, tàu mình chứ tàu cứu hộ kia cứu hồi nào hả kép?

       - Mày hỏi tao tao biết hỏi ai?

Tiếng cười giòn tan vang cả buồng lái.

Lâu nay báo mạng chẳng có tin gì hót hiếc, đứt thun tụt váy lộ ngực hở rốn độn mông mãi bạn đọc ngấy, tin cứu người trên biển mùa bão nóng hổi.

- Hay là kép úp hình để dân mạng biết sự thật.

- Sự thật luôn là chân lý. Người đã được cứu, tàu nào cứu không quan trọng.

- Tàu kia sang chở người về chứ không vớt…

Cái thời bấm chấm khôn bốn chấm không lợi hại vô cùng, có cái điện thoại ngồi một góc biết tin tức ngách ngóc trên toàn thế giới sao Hỏa sao Kim cùng ba triệu vạn câu hỏi vì sao.

Một bức hình hơn vạn thinh con chữ. Hình ảnh được chia sẻ chóng mặt…

*

Tàu vẫn còn neo chờ cơn bão tan. Đoàn nhà báo cùng đại diện cảng vụ lên tàu. Thủy thủ ra tận mặt boong rước khách. Ai cũng vui mừng bởi có một nhà báo nữ trẻ măng xinh đẹp lên tàu.

Rồi đoàn khách rời tàu, tất cả thuyền viên ra tiễn đứng trên boong vẫy chào. Mấy thủy thủ trẻ cứ đứng ngây ra. Dễ gì có khách quý lên tàu nếu không có các báo mạng đưa tin sai.

Biển êm dần. Tàu nhổ neo tiếp tục hành trình. Thuyền trưởng cho vứt chiếc phao bè rách tránh gặp rắc rối khi tàu sang nước ngoài.

Gió biển mang theo hơi muối mặn. Bầy hải âu dang rộng cánh xé gió trước mũi tàu tựa những cánh diều, mắt xoáy xuống nước xanh thẫm tìm cá. Hải âu bay dễ dàng nhờ ngược gió. Ở đâu có hải âu ở đó có đảo hoặc gần bờ.

Không biết mấy thủy thủ được cứu về bờ chưa hay đã quay lại con tàu cũ.

T.A.Q

(Nguồn: VNĐN số 69 – tháng 11, năm 2023)