​ 

Tôi may mắn được tham gia hành trình của những người “Mang Xuân về biên giới" trong những ngày giáp tết Nhâm Dần 2022. Mùa xuân như đến sớm hơn với dải đất biên cương xa xôi này. Những chiếc xe chạy theo đường tuần tra biên giới nhỏ và hẹp. Hai bên đường, ngút ngàn và thăm thẳm xanh. Vườn Quốc gia Bù Gia Mập mênh mông. Đang giữa mùa khô, lá vàng lá đỏ... bay cùng gió, cuốn theo mỗi bánh xe lăn. Những bụi tre nứa thật to, cây nào cây nấy đốt thon dài, cao ngất. Cảnh đẹp như tranh. Thoáng tiếng chim gù trong gió rừng xào xạc. Những con dốc cao ngất. Ở đỉnh dốc nhìn xuống, thấy đường thăm thẳm sâu. Một người có vài lần từng đến nơi đây nói nhỏ: “Mùa này còn đỡ, mùa mưa khó đi gấp bội! Đường trơn lắm!".
Nơi khó khăn buổi đầu thành lập 
Điểm đến đầu tiên của đoàn là đồn biên phòng Đắc Nô. Đồn Đắc Nô là đơn vị cơ sở thuộc Bộ đội Biên phòng tỉnh Bình Phước, được thành lập ngày 26/11/2019. Đơn vị đóng quân trên địa bàn xã Bù Gia Mập (vùng lõi vườn Quốc gia) có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ đoạn biên giới chung Việt Nam - Campuchia với chiều dài 12,456 km gồm 7 vị trí /14 cột mốc phụ, từ cột mốc 60/17 (1,2) đến cột mốc 60/23 (1,2). Đồn mới thành lập, cơ sở vật chất vô cùng thiếu thốn. Nhiệm vụ nặng nề. Đồn trưởng Nguyễn Thế Hùng cùng cán bộ, chiến sĩ đã đoàn kết, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ được giao. Bên cạnh khó khăn, đơn vị gặp nhiều thuận lợi.
Đó là sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thường vụ, Đảng ủy, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, sự quan tâm giúp đỡ của các ngành, các cấp ở địa phương nơi đóng quân cùng sự tin yêu, ủng hộ của nhân dân, sự phối hợp hiệp đồng chặt chẽ của các cơ quan, các đơn vị bạn. Cán bộ, chiến sĩ toàn đơn vị đã đoàn kết một lòng nêu cao vai trò, trách nhiệm trong công tác, sinh hoạt, học tập, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, xây dựng đơn vị ngày một phát triển, trưởng thành vững chắc về mọi mặt.
Trong hai năm qua, đồn Biên phòng Đắc Nô đã thực hiện hiệu quả nhiệm vụ quản lý bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia. Nổi bật là thành tích trong công tác đấu tranh bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới, tuần tra, kiểm soát, đấu tranh phòng chống tội phạm. Những ngày cả nước căng mình chống dịch Covid-19, trách nhiệm của đơn vị càng nặng nề thêm, nhưng cán bộ, chiến sĩ nơi đây đã ngày đêm làm tốt công tác quản lý biên giới, ngăn chặn hoạt động xuất nhập cảnh trái phép qua biên giới. Không chỉ chú trọng công tác huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, nghiệp vụ pháp luật, thành thục động tác kỹ thuật, chiến thuật, duy trì nghiêm nề nếp xây dựng chính quy, bảo đảm tốt về kỹ thuật hậu cần để hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống mà còn làm tốt các công tác khác, đặc biệt là công tác dân vận.
Có dịp trò chuyện với đồn trưởng - Trung tá Nguyễn Thế Hùng và Trung tá Lê Viết Hữu - chính trị viên của đồn Đắc Nô, tôi hiểu thêm về những công tác không chỉ gian khổ mà còn cần sự khéo léo vừa kiên quyết vừa mềm dẻo trong công tác dân vận. Dân vận đối với đồng bào trong nước (chủ yếu là đồng bào dân tộc S'Tiêng) đã khó, công tác này đối với người dân nước bạn Campuchia còn khó khăn hơn gấp bội.
Ai cũng hiểu bộ đội là gian khổ, biên cương là nơi hiểm nguy phức tạp thiếu thốn trăm bề. Song khi tận mắt chứng kiến doanh trại của Đồn Biên phòng Đắc Nô hai năm tuổi vô cùng đơn sơ giữa rừng xanh; nghe kể về những tháng mưa triền miên áo quần chưa kịp khô đã mặc của các chiến sĩ, lòng tôi chùng xuống, khoé mắt cay cay. Điều gì khiến những con người bằng xương, bằng thịt đã hiên ngang chủ động đối mặt với gian lao? Có phải đó là lý tưởng “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình?!" Có phải đó là vì tình yêu với gia đình, quê hương, Tổ quốc?!
Bởi thế, trong hoàn cảnh nào, những cán bộ, chiến sĩ Biên phòng Đắc Nô vẫn quyết tâm thực hiện những nhiệm vụ: như những khẩu hiệu trang trọng trước cửa trụ sở đơn vị: “Tất cả vì chủ quyền An ninh Biên giới Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân", “Tuổi trẻ Bộ đội Biên phòng rèn đức luyện tài, xung kích sáng tạo vì chủ quyền An ninh Biên giới".
Nơi ấm áp ân tình 
Cảm nhận chung của những người từng đến với Đắc Nô, đây là nơi ấm áp ân tình.
Trong đoàn, có người đã thốt lên cảm kích: “Trở về nhà. Đúng là như thế! Tình cảm ân cần thắm thiết của đồn trưởng Nguyễn Thế Hùng, chính trị viên Lê Viết Hữu, hai đồng chí phó đồn cùng các chiến sĩ trẻ đã đem lại cho chúng tôi thật nhiều cảm xúc thân thương về một tập thể đoàn kết, chan hoà. Tôi đã hoà mình vào buổi sinh nhật tập thể chiến sĩ do các thành viên trong đoàn công tác xã hội tổ chức. Mộc mạc, đơn sơ trong căn lán tạm dùng làm bếp và nhà ăn của Đồn. Không gian đậm chất lính giữa núi rừng hoang sơ gợi nhớ về những tháng năm cha ông “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước".
Tuy thế, vẫn đủ bánh kem, hoa tươi, nến và tấm phông lớn trang trí những hình ảnh, biểu tượng đặc trưng cho lính biên phòng. Tiếng hát chúc mừng sinh nhật vang lên giữa gió rừng bát ngát. Trang trọng và thật đặc biệt! Ấm áp, thân thương! Ba chiến sĩ được tổ chức quí này đều chung cảm xúc. Đây là lần đầu tiên họ được tổ chức sinh nhật tập thể trang trọng như vậy. Niềm hạnh phúc thắm thiết tình đồng đội, tình quân dân trong khoảnh khắc này sẽ góp phần cổ vũ họ chắc thêm tay súng gìn giữ biên cương.
Bữa cơm với cá suối, rau rừng được nấu rất ngon bởi những bàn tay chiến sĩ. Được sống cùng các anh chỉ trong khoảnh khắc thôi nhưng có lẽ đó là những phút giây hiếm hoi, đáng trân trọng trong đời!
Khi đón nhận những món quà của rừng được các chiến sĩ đồn Đắc Nô trao tặng, tôi đã lặng người khi nhìn đôi bàn tay trầy xước do đào rễ cây thuốc làm quà cho chúng tôi của đồng chí Cao Hoài Sơn - người lính già đã gắn bó với biên cương, người được mệnh danh là thầy thuốc đông y của Đồn.
Những chiến sĩ quân hàm xanh đã thầm lặng tạo nên bao ánh lửa ân tình giữa chốn biên cương. Họ đã cho chúng tôi cảm giác được trở về với người thân.
Chúng tôi còn vô cùng xúc động bởi nhiều việc làm cao đẹp, thắm thiết tình quân dân của cán bộ, chiến sĩ đồn biên phòng Đắc Nô. Chị Nguyễn Minh Trí - hội viên Hội VHNT tỉnh Bình Phước đã kể cho chúng tôi nghe: Giữa mùa bão dịch năm 2021 vừa qua, cán bộ, chiến sĩ đồn biên phòng Đắc Nô gửi nhóm thiện nguyện của chị hàng tấn măng muối để trao tặng đồng bào trong khu bị phong tỏa tại Thành phố Hồ Chí Minh. Những búp măng thấm tình chiến sĩ từ biên cương xa xôi đã vượt hàng trăm km đến với đồng bào vùng tâm dịch.
Rồi khi tết đến, xuân về, các chiến sĩ lại san sẻ nhu yếu phẩm, quà bánh cho người dân trong các thôn bản. Người chiến sĩ biên phòng đã để lại hình ảnh thân thương tình nghĩa trong lòng người dân nơi các anh đã sống và chiến đấu. Đến đây để thấm thía câu “Bộ đội với dân như cá với nước".
Nơi mùa xuân ở lại 
Đắc Nô đứng chân giữa thiên nhiên hùng vĩ và tươi đẹp. Cây rừng xanh ngút ngàn và những con suối đẹp như thơ. Sắc xanh cây lá làm cho cái nắng gay gắt của mùa khô mềm lại. Ai may mắn sẽ bắt gặp được những khoảnh khắc như huyền thoại khi những đàn bướm màu xanh khổng lồ từ muôn nơi tụ về bay lượn vòng tuyệt đẹp.
 Với lời kể đầy thi vị của một tâm hồn như nghệ sĩ, Trung tá Lê Viết Hữu còn cho chúng tôi cảm giác như đang chiêm ngưỡng khoảnh khắc đẹp lung linh của những giọt nắng hồng lấp lánh. Cơn mưa đầu mùa rất vội nhưng cũng kịp khiến cho những tán lá hân hoan tắm mát. Khoảnh khắc ấy đã trở thành nỗi nhớ niềm yêu trong lòng người lính mỗi khi nhắc về nơi đây.
Chuyện trò cùng các chiến sĩ khiến tôi rất đỗi ấm lòng. Điểu Tăn - người lính trẻ 22 tuổi, nhập ngũ hơn một năm đã thủ thỉ với tôi rằng: “Vài tháng nữa là ra quân, nhưng con không thích về đâu, chỉ thích ở lại đây thôi". Điểu Mum, chàng nhân viên dân vận 35 tuổi giải thích rõ hơn vì sao các chiến sĩ, phần nhiều đều muốn ở lại Đắc Nô: Rằng Đồn của chúng cháu có chú Hùng (Trung tá Nguyễn Thế Hùng - đồn trưởng) là bố, chú Hữu (Trung tá chính trị viên) là mẹ, hai anh đồn phó là anh, các anh em chiến sĩ là bạn, là em. Thương nhau lắm! Ở đây quen rồi không muốn ra quân đâu!
Rời Đắc Nô, đoàn chúng tôi hướng về đồn biên phòng Đắc Nô, cách xa hơn 10 km nữa. Vẫn là những cung đường tuần tra biên giới hun hút vực sâu dốc cao. Đồn biên phòng Đắc Nô đã được đầu tư xây dựng cơ sở vật chất khá khang trang. Tôi nói nhỏ với chị Nguyễn Thị Hồng (nguyên Phó Chánh án Toà án Nhân dân huyện Phước Long):
- Nhìn cơ ngơi này mừng cho chiến sĩ nơi đây, lại càng thương cán bộ, chiến sĩ đồn biên phòng Đắc Nô biết mấy!
Tôi đã có dịp được chuyện trò với trung uý Mai Văn Quân - chốt trưởng Chốt phòng dịch số 2, đội trưởng Đội vũ trang của đồn Biên phòng Đắc Nô. Quân sinh năm 1994. Sau khi tốt nghiệp Học viện Biên phòng đã xin chuyển về công tác trong lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh nhà. Chàng trai trẻ đầy nhiệt huyết tâm sự rằng: Có những ngày tuần tra gian khổ, giữa rừng, khát cháy, chiến sĩ phải đi tìm cây lồ ô chặt lấy nước uống, pha mì tôm ăn. Những ngày mưa dầm, muỗi vắt, đường trơn... nhưng không nản vì có đồng đội chung sức, chung lòng. Đi giữa rừng, giữ gìn bình yên cho biên giới, chúng cháu thấy cuộc đời của mình thật ý nghĩa. Khi được hỏi về ước mơ, chàng sĩ quan trẻ cười hiền: “Chúng con chỉ ước mơ những điều bình dị thôi cô ạ: Ước cho đồng đội luôn mạnh khỏe, đoàn kết bên nhau. Ước đơn vị mình cũng có điện như mọi đơn vị bạn. Và ước có người yêu!"
Tôi thấy lòng nao nao khi nghe ước mơ của những người chiến sĩ trẻ. Ước mơ đẹp và bình dị vậy thôi nhưng ở nơi chỉ thấy ngút ngàn cây lá, cách xa địa bàn sinh sống của người dân hàng 50 km đường rừng quả là không bình dị.
Doanh nhân, nhạc sĩ Nguyễn Văn Thông đã nói rằng “Mỗi bước đi thêm yêu Tổ quốc". Còn tôi, tôi nghĩ rằng các chiến sĩ biên phòng đồn Đắc Nô, đồn Đắc Nô cũng như mọi người chiến sĩ đang mang cả mùa xuân cuộc đời mình gắn bó với biên cương. Họ đã mang mùa xuân hạnh phúc của tuổi trẻ, mùa xuân xum vầy của gia đình mình đổi lấy mùa xuân bình an hạnh phúc của nhân dân!
Và tôi ước mong mùa xuân của tình người, mùa xuân của đất trời sẽ luôn ấm áp, sẽ còn ở lại bên những người chiến sĩ đang ngày đêm không quản gian khổ hy sinh bảo vệ những dải đất xa xôi, nơi đánh dấu thiêng liêng chủ quyền Tổ quốc!

(Nguồn: VNĐN số 70 – tháng 12, năm 2023)